“Cooperative Game” Nedir?

BoardGameTurkiye

“Cooperative Game” Nedir?

Cooperative game. İngilizce’de “coop game” diye de kısaltılır, “ortaklaşa (oynanan) oyun” veya “işbirliği oyunu” diye karşılık önerilebilir. Oyuncuların (çoğunlukla, melez formlar da var) birbirleriyle rekabet etmedikleri, oyunun kendilerine karşı çalışan kurallarını yenmeye çalıştıkları, hep birlikte kazanıp veya kaybettikleri oyunların aile ismi.

 

Aslında hemen her işbirliği oyunu, oyunculara birlikte çözmeye çalıştıkları ve her turda dönüşüm geçiren bir bilmece sunar. Yeterince şanslı iseler (farklı işbirliği oyunlarının tasarımında şans faktörünün ağırlığı farklı olabilir) ve doğru hamleler öngörebiliyorlarsa bilmeceyi çözer ve kazanırlar.

 

Kutu oyun rönesansının başlangıcından önce bugünkü popüler işbirliği oyunlarına ilham veren birkaç tür şekillendirici sayarak bu oyunları daha iyi anlatmak mümkün: Oyun yayıncısı Ravensburger’in Avrupa pazarına yaydığı, Milton Bradley’in Hasbro tarafından satın alınmadan önce ABD pazarına uyarladığı, Türkçe baskısı bugün de bulunabilen Scotland Yard (1983 Spiel des Jahres birincisi) önemli bir milattır. Ayrıntılı bir Londra şehir haritasının oyun sahası olarak uyarlandığı oyunda bir oyuncu kaçan suçluyu, diğer oyuncular onun nereye saklandığı bulmaya çalışan dedektifleri oynarlar, kaçan oyuncunun ziyaret ettiği noktalarla ilgili bıraktığı ipuçlarından onu çevrelemeye çalışırlar, kendi turlarında aralarında tartışarak suçlunun güzergahı konusunda ortak bir oyun planı oluştururlar. Scotland Yard daha sonra “1 oyuncuya karşı ortak oynayan oyuncular” formundaki asimetrik bir dizi oyunun mekaniklerinin temelini oluşturmuş: Games Workshop’ın 1987′de çıkardığı, daha sonra Fantasy Flight’ın iki kez elden geçirdiği The Fury of Dracula veya 2016′da çıkan The Last Friday melez işbirliği oyunu türünün en gelişkin örnekleri.

 

 

Türün “esas” örneği sayılan herkesin ortaklaşa, oyunun çalıştırdığı bir tür felaketi önlemek için oynadığı oyunlara eski bir örnek, meşhur Call of Cthulhu rol oynama oyun sistemini çıkaran yayıncı Chaosium’un bu gotik korku temasına temellendirdiği kutu oyunu Arkham Horror (1987, Fantasy Flight 2005′te elden geçiriyor). Oyuncular kasaba haritasında çeşitli hamlelerle mistik geçitleri kapatıp canavarları engellemeye çalışıyorlar. İşbirliği türüne damgasını vuran ve yeni dönemin en popüler oyunlarından biri olan Pandemic ise, her oyuncunun farklı güçlere sahip “afetle mücadele” karakterlerini oynadıkları, dünyaya aynı anda yayılan dört salgın hastalığın şehirden şehre yayılmasını engellemeye çalıştıkları bir başka klasik. Bu tür oyunlara “tam işbirliği oyunu” dendiği de oluyor, çünkü birlikte kazanmaya çalışmak tek amaç.

 

“Melez” denebilecek bir başka alt kategoride, oyuncular oyunun kartlarla yönlendirdiği felakete karşı işbirliği içinde oynarken, aralarında kimliklerini gizli tutmak zorunda olan “hain” oyuncular olabiliyor. Hainlerin kendi özel hedefleri var, buna ulaşmak için anonim kalmalarını sağlayacak mekaniklerle ortak amacı sabote edebilecek hamleler yapabiliyorlar. Diğer yandan “iyiler” tarafını temsil eden oyuncular için de, şüphelendikleri “kötüler”i ifşa etmelerini sağlayacak kurallar var. Örneğin hobi içinde ses getirmiş Dead of Winter zombi felaketinden kaçıp bir eve saklanan bir grubun hayatta kalma hikayesini anlatıyor, oyunculardan biri, ortak amacı sabote edip kendi özel amacını tamamlamaya çalışabiliyor. Bir başka çok kurallı, bol kartlı oyun Robinson Crusoe, farklı senaryolarla oynanabilen, temel olarak “adada mahsur kalıp doğaya, haydutlara, vs. karşı mücadele” temalı bir tasarım. Dizinin sevilmesinden de beslenen Battlestar Galacticada dizi karakterlerine bürünen oyuncular bir taraftan filoyu Cylon saldırılarına karşı korurken diğer taraftan kıt kaynaklarını iyi yönetmeye ve yerleşecekleri dünyaya ulaşmaya çalışıyorlar. Ama aralarında gizli Cylonlar var ve ortaya çıkarılana (veya kendileri büyük bir sabotaj saldırısyla ortaya çıkana) kadar gizlice filonun uğraşmak zorunda olduğu krizlerden kurtulmayı önleyici hamleler yapabiliyorlar.

 

“Tam işbirliği oyunları” için son bir not: Oyuncuların gizli tutması gereken bir bilgi içermeyen türden işbirliği oyunları aynı zamanda tek başına bulmaca çözer gibi oynanabilecek oyunlar. Oyunun hazırladığı “felaket” işlerken bir kişi sırayla her oyuncunun hamlelerini yaparak oyunu yenmek için optimal hamleleri kestirmeye çalışabilir. Bu durum tam işbirliği oyunlarında “alfa oyunculuk” eğilimini güçlendiriyor: Tek kişinin oynayabileceği bir oyun olunca, en deneyimli oyuncu diğer oyuncuların turlarına karışıp “doğru hamle” dayatması yapabiliyor.

Bir cevap yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.