Eldritch Horror, H.P. Lovecraft’in kurgusuna dayanan 1 ila 8 oyuncu için uygun, cooperative bir oyun. Klasik bir Lovecraft oyunu olan Arkham Horror’dan esinlenerek ve kurallar bir miktar geliştirerek oluşturulmuş. Eldritch Horror’da, araştırmacılar (oyunda Inspector yani müfettiş olarak geçiyor) dünyayı, kötü ve her şeye kadir eski tanrılardan birinden kurtarmak için ellerinden geleni yapıyorlar.
Hazırlık
Oyuna başlamadan önce standart kutudan çıkan 4 eski tanrıdan (Old Ones) birini seçiyoruz. Bunların her birinin kendine has farklı özellikleri var, oynadıkça daha iyi tanıyorsunuz. Eldritch Horror, bu Old One’ı dünyaya getirmeye çalışan cultistler (tarikat müritleri) ve onlara karşı oyuncuların mücadelesi şeklinde geçiyor. Oyun boyunca oyuncuların ve cultistlerin yaptığı eylemler sonucu oyunun sonu belirleniyor.
“Old One” belirlendikten sonra, her oyunda ve her Old One seçimine göre farklılık gösteren Mythos Deck (Mitos Destesi) hazırlanıyor. Bu deste oyun boyunca cultistlerin ve Old One’ın bize karşı yapacağı hamleleri belirliyor. Oyun boyunca çözmemiz gereken gizemlerin bulunduğu Mystery Deck (Gizemler Destesi) hazırlıyoruz. Akabinde oyuncular, mevcut karakterler arasından birer tane seçerek oyun boyunca canlandıracakları müfettişleri belirliyorlar. Bu aşamada bir lider (Lead Investigator) seçmek gerekiyor, oyun boyunca her bir tur ve oyun aşaması (Phase) lider oyuncu ile başlıyor. Grubun anlaşmazlığa ya da kararsızlığa düştüğü durumlarda son sözü lider oyuncu söylür. Ayrıca oyunda, sadece lider oyuncunun başına gelen iyi ya da kötü (çoğu zaman) bazı durumlar olabiliyor.
Oyunda müfettişler, genel olarak FRP mantığındaki gibi ‘skill’lere sahip. Bu özellikler, Lore, Influence, Observation, Strenght ve Will olarak sıralanıyorlar. Lore (töresel bilgi) genellikle büyüler ve dünya karşılaşmalarını (World Encounters) çözerken test ediliyor. Influence (Etki), obje kazanma eylemi gerçekleştirilirken, şehirlerde yapılan genel karşılaşmalarda (General Encounters) ve yenilmiş, düşmüş müfettiş karşılaşmaları (Defeated Investigator Encounters) çözümlenirken test edilir. Observation (Gözlem), genellikle araştırma karşılaşmaları(Research Encounters) ve keşif karşılaşmaları (Expedition Encounters) çözümlenirken test edilir. Strenght (Fiziksel Güç), savaş karşılaşmaları (Combat Encounters) ve keşif karşılaşmaları (Expedition Encounters) çözümlenirken test edilir. Will (İrade) ise, genellikle savaş (combat) ya da diğer dünya (Other World Encounters) karşılaşmaları çözümlenirken test edilir. Bunları ezberlemenize gerek yok, gerekli durumlarda belirtiliyor zaten. Bu karşılaşmaları birazdan daha ayrıntılı anlatacağım. Bunlara ek olarak her araştırmacının sahip olduğu, kendine özgü 2 ayrı özellik ya da avantajı daha bulunuyor. Her müfettiş için yanında bulunan 1 ya da 2 obje ya da büyü de oyuna başlarken kendisine veriliyor.
Felaket Yaklaşıyor
Oyun board’u şehirlere ayrılmış büyükçe bir dünya haritasından ve oyunla ilgili bazı bölümlerden oluşuyor. İlk etapta board üzerindeki “Doom Track” (Felaket Sayacı) bölümüne ilgili token’ı koyuyoruz. Bu token felaketten ne kadar uzakta olduğumuzu gösteriyor ve oyun içerisinde gelişen olaylar sonucu “0”a doğru ilerliyor. Doom Track “0” noktasına ulaştığında korkulan oluyor ve Old One dünyaya açılan bir geçitten yeryüzüne iniyor. Başlangıç sayısı her Old One için farklı.
Bir araştırmacı, health(fiziksel sağlık) ya da sanity(akıl sağlığı) değeri sıfır olduğunda yenilmiş sayılıyor ve o karakter artık oyundan çıkıyor. Eşyaları karakter kartının üzerine ve karakter minyatürü de en son bulunduğu bölgeye devrik olarak konuluyor. Hangi sebeple yenilmişse (health ya da sanity), karakter kağıdının üzerine ilgili token konuluyor. Eğer “Doom Track” sıfır noktasına gelmemişse, yani Old One henüz dünyaya gelmemişse o oyuncu, daha önce oyunda bulunmamış yeni bir karakterle oyuna girebilir, diğer durumda oyun dışında kalıyor. Bu arada, her karakter öldüğünde doom track “0”a doğru bir puan ilerliyor.
Alametlere Dikkat!
Doom Track dışında bir de takip etmemiz gereken “Omen Track” (Alamet Sayacı) adlı bölüm var. Halka şeklindeki Omen sayacını da ilgili yere koyuyoruz. Omen Track’in amacı Doom’u ilerletmek. Omen Track bir sonraki sembole her döndüğünde oyuncular board üzerindeki Gate’leri (geçit) kontrol ediyorlar, geçerli Omen sembolü taşıyan her gate (geçit) için Doom 1 ilerliyor. Gate olayına da birazdan geleceğiz, buraya kadar çok karışık geldiğini biliyorum ama inanın oyun kuralları ve oynanışı cidden çok kapsamlı ve karmaşık, ilerledikçe burada karışık görünen pek çok şey yerine oturacak.
Karakter eşyalarını verdikten sonra item destesini board üzerinde ilgili yere koyuyoruz ve 4 tanesini yine aynı yerdeki çerçeveler açık bir şekilde koyuyoruz.
Seçtiğimiz Old One kartında yazan setup kurallarına göre hazırlık yapıyoruz.
Normal yaratıkları bir çanağa ya da kutuya, epik yaratıkları da başka bir kutuya koyuyoruz.
Bunlardan sonra müfettişlerimizi, karakter kartlarında yazan başlangıç noktalarına koyuyoruz. Hazırladığımız mitos destesini, mystery destesini, encounter destelerini, artifact destesini, büyü destesini ve condition destelerini board çevresinde uygun bir yere koyuyoruz.
Artık oyuna başlamak için hazırız…
Eldritch Horror Oynanışı
Oyunun her bir turu 3 aşamadan (phase) oluşuyor. Her bir tur (ve her bir phase) lider oyuncuyla başlıyor ve saat yönünde devam ediyor.
Eylem Aşaması (Action Phase): Araştırmacılar, oyun tahtası üzerinde hareket etmek ve ilerideki görevlere hazırlamak için hamle yaparlar.
Karşılaşma Aşaması (Encounter Phase): Araştırmacılar, yaratıklarla savaşır ya da mevcut alandaki karşılaşma kartlarını (General, Research, Expedition, Location ya da Other World Encounters) çözer.
Mitos Aşaması (Mythos Phase): Lider araştırmacı bir Mythos kartını çeker. Bu kartlar genellikle Doom tokenini ilerletir, geçit açar veya araştırmacıların üstesinden gelmesi gereken diğer zorlukları ortaya çıkarır. Bu aşama, oyunun oyunculara karşı yaptığı hamle olarak özetlenebilir.
1. Action Phase
Bu aşamada, araştırmacılar bir turda aşağıdaki eylemlerden sadece 2 tanesini ve her birini sadece 1 kere yapabilirler. Rest yapan oyuncu başka eylem yapamaz.
• Seyahat – Karakterinden gelen ek bir özelliği yoksa her oyuncunun bir bölge ilerleme hakkı var ancak elinde tren ya da gemi bileti varsa öncelikle biletsiz hareketini yaparak bir bölge daha ilerleyebilir. Tren bileti tren yollarında gemi bileti de deniz yollarında kullanılabilir. En fazla bir bilet kullanılabilir.
• Dinlenme (Rest) – Action Phase’de dinlenmek isteyen oyuncu, başka bir eylem yapamaz ve bu aşamayı tamamlamış olur. Rest Action için bulunulan bölgede herhangi bir yaratık olmaması gerekir. Oyuncu, 2 adet health (sağlık) ve 2 adet sanity (akıl sağlığı)token’ı kazanır ve sadece dinlenme eyleminde yapabileceği eylemleri yapar (bazı condition kartlarının testlerini atmak gibi).
• Eşya değiş-tokuşu – Aynı bölgedeki oyuncular birbirleriyle eşya, ipucu (clue), büyü değişiminde bulunabilirler.
• Seyahat için hazırlık (bilet almak) – Bir eylem karşılığı tren ya da gemi bileti alabilirler. Bu biletler için şehirde olmak ve o şehirdeki bağlantılı yolunun biletini almak gerekir.
• Eşya (item) Edinme – Oyuncular, Influence seviyelerine göre zar atarak ekipman (item) kazanmaya çalışabilirler. Eğer hiçbir eşyanın skorunu tutturamazlarsa açık olan ekipmanlar arasından bir tanesini discard edebilirler.
• Karakter Eylemleri – Bunların dışında oyuncular karakterlerine özgü eylemleri (action) yapabilirler.
2. Encounter Phase
Eylem Aşaması tamamlandıktan sonra Karşılaşma Aşaması (Encounter Phase) başlar. Lider Araştırmacı, karşılaşma kartlarından birini (Combat, General, Location, Research, Expedition, Other World encounters) çözer. Oyun daha sonra Eylem Aşaması’nda olduğu gibi saat yönünde ilerler.
• Savaş Karşılaşması (Combat Encounters) – Oyuncu, aksine bir durumu yoksa, bulunduğu bölgedeki yaratıkla savaşmak zorundadır (savaş mekaniği biraz aşağıda). Yaratık içeren bir alandaki herhangi bir araştırmacı, bu karşılaşmaları önleyen bir yeteneği ya da objesi yoksa Savaş Karşılaşmasını (Combat Encounter) kendi alanı üzerindeki tüm canavarlarla yapması gerekir. Oyuncu, seçtiği sırayla, her bir canavarla savaşır. Ancak, bulunduğu bölgede bir Epik Canavar (Epic Monster) varsa, epik olana karşı savaşmadan önce tüm epik olmayan yaratıkları yenmek zorundadır. Ölmeyen yaratıklar aldıkları hasar sabit kalmak suretiyle aynı bölgede durmaya devam ederler. Tüm canavarlar öldürüldüğünde ya da bölgesinde canavarlar yoksa araştırmacı tek bir karşılaşmayı daha çözebilir. Araştırmacının bulunduğu alana bağlı olarak, aşağıdakilerden birini çözebilir:
• Genel Karşılaşma (General Encounters) – Oyuncular herhangi bir renk grubuna ait olmayan bir bölgede genel siyah (bulundukları yere göre şehir, yaban arazi ve deniz satırlarını okurlar ) encounter kartlarından birini çekerler.
• Konum Karşılaşması (Location Encounters) – Oyuncular bulundukları yere göre, spesifik şehir renk grubu (yeşil, turuncu, mor) encounter kartlarından birini çekerler.
• Araştırma Karşılaşması (Research Encounters) – Bulunulan bölgede İpucu (Clue) varsa üzerinde büyüteç olan encounter kartlarından birini çekmeyi tercih edebilir. Bu clue tokenlari oyun için kilit bir oneme sahip. Çözmemiz gereken gizemler için mutlaka gerekiyorlar ayrıca oyunda başarısız attığımız zarları tekrar atmamıza yarıyorlar ancak bunun için o clue’dan vazgeçmemiz gerekiyor.
• Keşif karşılaşması (Expedition Encounters) – Oyunda sürekli yer değiştiren bir expedition encounter bulunuyor. Temel oyunda 6 adet expedition bölgesi bulunuyor. Expedition Encounter destesi oyun başında karıştırılıp kapalı şekilde board kenarında yerini alıyor. Destenin en üstündeki kartın (kapalı tarafındaki) üzerindeki resme göre Expedition Token ilgili bölgeye konuluyor. Bu bölgedeki oyuncular bu aşamada bu destenin en üstündeki kartı çekerek karşılaşmasını oynayabilirler. Desteden kart çekildikten sonra kalan en üstteki kartın üzerindeki resme göre expedition token yeni yerine hemen götürülüyor. Yani expedition token, bu encounter çözüldükçe yer değiştiriyor.
• Diğer Dünya Karşılaşması (Other World Encounters) – Bulunulan bölgede bir geçit (gate) varsa bu karşılaşma da tercih edilebilir. Kartın üzerindeki olaylar uygulandıktan sonra geçit kapatılabiliyor.
Spesifik bir gizem, macera veya söylenti (mystery, adventure, rumor kartı, mitos destesinden açılmışsa), araştırmacının karşılaşma yerine bir eylem gerçekleştirmesini sağlayabilir.
- Ölü Araştırmacı Karşılaşması (Defeated Investigator Encounter) – Önceden ölmüş bir araştırmacının eşyaları ve karakter kartı öldüğü bölgede bırakılıyor. Bu bölgeye gelen başka araştırmacı, kartın üzerinde bulunan health ya da sanity token’ına göre değişen, Yenilmiş Araştırmacı Karşılaşmasını (Defeated Investigator Encounter) çözüyorlar. Başarılı olurlarsa eşyalarını alabiliyorlar.
3. Mythos Phase
Lider araştırmacı, Mythos destesinin en üstündeki kartı çeker ve sembollerle belirttikleri sırayla bazı eylemleri gerçekleştirir. Bu eylemler şunlar olabilir:
• Alamet Sayacı İlerletme (Advenced Omen) – Alamet sayacı (omen track) ilerliyorsa, gelen sembole bakılır, board üzerinde o sembolde geçitler varsa, felaket sayacı (doom track) geçit sayısı kadar ilerletilir.
• Reckoning Etkilerini Çözme – Reckoning işareti varsa, Old One kartından başlayarak sırasıyla oyundaki, rumor, mystery, yaratık ve condition kartlarından bu işareti taşıyanlar için belirtilen eylemler gerçekleştirilir.
• Geçit Açma (Spawn Gates) – Geçit açılıyorsa, oyuncu sayısına göre (bunlar ayrı bir tabloda yazıyor) belli olan sayıda geçit açılır ve her birine 1 adet yaratık çekilir. Eğer bütün geçitler açılmışsa ve geçit destesinde açılacak geçit kalmamışsa bunun yerine “Doom Track” 1 ilerletilir.
• Oyun Tahtasına Yaratık Getirme – Mitos kartında yaratık getirme ikonu varsa, alamet sayacındaki sembole bakılır, eğer board üzerinde o sembolde geçitler varsa yine oyuncu sayısına göre her bir geçit için yaratık çekilir ve bu geçitlerin olduğu yerlere yerleştirilir.
• İpucu Oluşturma – İpucu (Clue) sembolü varsa, oyuncu sayısına göre belirlenmiş sayıda clue rastgele çekilir ve arkalarında yazılan bölgelere yerleştirilir.
• Söylenti Tokenı Yerleştirme (Rumor) – Mitos kartı, bir söylenti (Rumor) içeriyorsa o da çözülene kadar oyun tahtasında kalır ve ilgili bölgeye “Rumor Token” konulur.
• Eldritch Token Yerleştirme – Mitos kartı belirli bir yere Eldritch Token konulmasını söylüyorsa, söylenen sayıda token ilgili yere konulur.
Kartın esas metnini ve kartın altındaki Event (olay) veya Rumor’u (söylenti) okumadan önce kartın üstündeki tüm etkiler sırasıyla uygulanır. Bu etkilerin her birinin ayrı bir sembolü vardır. Daha sonrasında Mitos kartında yazanlar yüksek sesle okunur ve buna göre gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra tekrar Action Phase ile oyuna devam edilir.
Zar Sistemi
Oyun içerisinde skill testleri 6’lık zarlarla yapılıyor. Skill puanına ek olarak item ve büyülerden gelen puanları ekleyerek zar sayımızı belirliyoruz. Örneğin, will puanı 4 olan bir oyuncu will testi gerektiren ve bir eylem için 4 adet zar atıyor. Oyunda 5 ve 6 her zaman success (başarı) iken diğer zarlar failure (başarısızlık) olarak değerlendiriliyor. Aksi belirtilmedikçe, gelen zarlardan en az bir tanesi success olursa o iş başarılmış oluyor (çoğu zaman). Büyülerde success zarlarının sayısı büyü sonrası komplikasyonları etkiliyor.
Combat Encounter karşılaşmalarında, oyuncular ilk olarak yaratıkların “Horror” puanlarını geçecek will testi atıyorlar, örneğin horror puanı 2 olan bir yaratığın testinde 2 adet success (5 ya da 6) atamazsak sanity puanından (akıl sağlığı) aradaki fark kadar yani 2 kaybediyoruz, tek success’te 1 sanity puanı kaybediyoruz. Will testi sonrası strenght testi geliyor, bu kez yaratığın “Damage” (hasar) skorunu geçmemiz gerekiyor. Strenght testi için zar attığımızda tıpkı horror testindeki gibi, eksik atmışsak aradaki fark kadar health kaybediyoruz ancak attığımız success sayısı kadar da hasar veriyoruz. Örneğin damage puanı 2 olan bir yaratığa karşı 1 success atmışsak, 1 health kaybedip 1 hasar da yaratığa vermiş oluyoruz. Yaratıkların “Horror” ve “Damage” puanları minyatür kartlarında yazıyor.
Oyun Sonu
Genel olarak Eldritch Horror bu temelde ilerliyor. Olaylara müdahale ederken oyuncuların özel yetenekleri dışında kullanılan silahlar, büyülü ekipmanlar hatta doğrudan büyüler gibi pek çok yardımcısı var. Ayrıca başımıza gelen olaylar üzerimizde çoğu zaman geçici ama sıkıntı yaratan durumlar (Conditions) bırakabiliyor. Örneğin bacağımız kırılabiliyor ya da lanetlenebiliyoruz. Üzerimizde lanet varsa sadece 6 gelen zarlarımız success sayılıyor.
Oyunda çeşitli olaylarla skill puanlarını 2 puana kadar arttırabiliyorsunuz. Özellikle Konum Karşılaşmaları bu işe yarıyor. Board üzerinde hangi şehrin hangi skill için kullanılabileceği şehir isimlerinin altında mevcut.
Oyunu kazanmak için ekibin “Old One” Mystery Kartlarından 3 tanesini (çoğu oyunda 3 ama “Old One”a göre değişiklik gösterebilir) çözmesi gerekiyor. Kolay gibi görünse de bu 3 gizemi çözmek saatler alabiliyor. Oyunda Doom Track “0” olduğunda “Old One” dünyaya gelmiş oluyor ve oyunu kazanmak “neredeyse” imkansızlaşıyor, hatta bazı Old One karakterleri oyuna girdiği anda oyunu bitiriyor. Ancak iş birliği içerisinde oynamaya alıştıkça müthiş zevkli ve başarılı oyunlar çıkartmak mümkün.
Bu aşamada bütün oyunu bir yazıyla anlatmak çok güç, birbirinden farklı olaylar, yaratıkları barındıran söylentiler, kapatılması gereken geçitler (boyut kapıları), çözülmesi gereken gizemler ve daha bir sürü renkli ayrıntı Eldritch Horror oyununu tekrar oynanabilir ve eğlenceli kılıyor. Özellikle H.P Lovecraft hikâyelerini seviyorsanız bu oyuna bayılacaksınız (henüz oynamamış olanlar).